Oorzaken van vruchtbaarheidsstoornissen

Er zijn meerdere oorzaken van het uitblijven van een zwangerschap.

• Bij twee tot drie van de tien paren ligt de oorzaak bij de vrouw;
• Bij twee tot drie van de tien paren ligt de oorzaak bij de man;
• Bij twee tot drie van de tien paren ligt de oorzaak bij zowel de vrouw als de man;
• Bij twee tot drie van de tien van de paren wordt geen oorzaak gevonden.
  
  

Vruchtbaarheidsproblematiek bij vrouwen

Problemen met de eisprong

De eisprong (ovulatie) is de vruchtbare fase in de menstruatiecyclus van de vrouw. Bij de eisprong komt een eicel vrij uit de eierstok (ovarium), die bevrucht kan worden door een zaadcel. In de cyclus waarin geen zwangerschap ontstaat, volgt de menstruatie. Als een vrouw minder dan 8 menstruaties per jaar heeft, of als er helemaal geen menstruaties zijn, bestaat er een probleem met de eisprong. Dat wordt anovulatie genoemd. De oorzaak van anovulatie kan zowel binnen als buiten de eierstokken liggen. Aandoeningen binnen de eierstokken zijn bijvoorbeeld het Polycysteus ovarium syndroom (PCOS), Prematuur ovarieel falen (POF). Buiten de eierstokken kan anovulatie ook veroorzaakt worden door bijvoorbeeld een schildklierafwijking, overgewicht of ondergewicht.

Problemen met de eileiders

De eileiders vormen de verbinding tussen de baarmoederholte en de buikholte. De zaadcellen bewegen door de eileiders op weg naar de eicel. Als er bevruchting heeft plaatsgevonden, voert de eileider de bevruchte eicel terug naar de baarmoederholte, waar de innesteling kan plaatsvinden. Om goed te kunnen werken, moet de eileider doorgankelijk zijn en vrij kunnen bewegen in de buik. Als gevolg van een infectie, geslachtsziekte, endometriose, of een gecompliceerde operatie in het bekken, kan de eileider ondoorgankelijk of slecht beweeglijk zijn geworden.

Mannelijke factor vruchtbaarheidsstoornis

Soms is het sperma (tijdelijk) van mindere kwaliteit. De kwaliteit van sperma wordt bepaald door het aantal zaadcellen in een zaadlozing, de bewegelijkheid van de zaadcellen en de vorm van de zaadcellen. Om te onderzoeken of de oorzaak van het uitblijven van zwangerschap bij de man ligt, wordt een zaadonderzoek gedaan. Als het zaad niet voldoet aan de criteria, wordt het onderzoek herhaald. Zaad wordt namelijk steeds opnieuw gemaakt. Er zit ongeveer twee tot drie maanden tussen de aanmaak van zaadcellen en het moment dat ze bij een zaadlozing naar buiten komen. 
Als het zaadonderzoek bij herhaling slecht is, spreken we van een ‘mannelijke factor vruchtbaarheidsstoornis'.

Onverklaarde vruchtbaarheidsstoornis

Bij twee tot drie van de tien paren met een kinderwens, wordt geen oorzaak voor het uitblijven van de zwangerschap gevonden. Het betreft dan een onverklaarde vruchtbaarheidsstoornis. Afhankelijk van de kans op een spontane zwangerschap kan een vruchtbaarheidsbehandeling wel zinvol zijn. De gynaecoloog bespreekt de mogelijkheden voor een vruchtbaarheidsbehandeling met het paar.